zaterdag 18 augustus 2012
donderdag 5 april 2012
Deepwater Horizon - Demiak
Door Wilfred van der Velden (curator)
Welkom bij de opening van de expositie Deepwater Horizon van Demiak. Een expositie waar we al enige tijd naar uit hebben gekeken en naar toe hebben gewerkt. Demiak en galerie Kap Pur werken al enige tijd samen en vanaf het eerste begin hebben we goede reacties gehad op zijn werk en stond ook al vast dat er een solo expositie zou volgen.
Demiak is geboren in 1967 en heeft zowel de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht gevolgd als de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Hij is van oorsprong klassiek schilder maar werkt nu zowel in 2D als in 3D.
Sinds zijn afstuderen in 1992 heeft hij exposities door heel Nederland maar ook in het buitenland en de meest recente was in de Verenigde Staten. Om precies te zijn in Houston waar met name de fotoserie Deepwater Horizon is getoond als ook een aantal van zijn objecten die veelal vernoemd zijn naar orkanen zoals Bonnie en Rita.
De fotoserie is gebaseerd op de gevolgen van de ramp met het olieboorplatform "Deepwater Horizon". Op het eerste gezicht lijken het romantische scenes maar de beelden laten pijnlijk zien dat zelfs een ramp van die omvang ook zijn mooie kanten heeft. De beelden hebben een idyllische aantrekkingskracht, maar het is al vrij snel duidelijk dat er meer aan de hand is. De troosteloze en verlaten hutjes zijn geplaatst in landschappen die aangetast zijn door menselijk handelen. Er spreekt overigens niet direct een verwijt uit, het zijn eerder constateringen.
De bouwsels, zowel in de foto’s als de objecten zelf, staan symbool voor onze behoefte aan veiligheid, het hebben van een dak boven je hoofd. In het werk ontbreekt steevast de mens. Deze afwezigheid geeft u de ruimte om er uw eigen droomwereld van te maken, met alle wonderlijke gebeurtenissen die zich daarin kunnen afspelen.
Tijdens zijn reizen raakte Demiak gegrepen door de wirwar van telefoonkabels en elektriciteitsleidingen die in de meeste landen uit het straatbeeld verdwenen zijn. Dit communicatienetwerk heeft zich vertakt tot in bijna alle uithoeken van de wereld, maar is zo goed als onzichtbaar geworden. De tussen de objecten gespannen draden laten dit netwerk juist weer zien, als een soort ruimtelijke lijntekening.
En uiteraard tonen wij ook de ontwerpen die Demiak heeft gemaakt voor het album van Colin Bender oftewel Kyteman. De muzikant die afgelopen vrijdag zijn tweede album heeft gelanceerd. Ruim 10 jaar geleden zag Kyteman de werken, toen vooral schilderijen, van Demiak en ze hebben hem nooit meer losgelaten. Toen er vervolgens een nieuwe albumhoes moest worden ontworpen, kwamen de schilderijen weer in zijn hoofd terug en werd Demiak gevraagd aan de slag te gaan. Een proces dat intens is gebleken maar zeker heeft geleid tot 5 prachtige werken die u hier kunt bewonderen. Voor deze expositie hebben wij de special edition aangeschaft en kunt u de verschillende ontwerpen bekijken en vergelijken met de oorspronkelijke schilderijen.
Welkom bij de opening van de expositie Deepwater Horizon van Demiak. Een expositie waar we al enige tijd naar uit hebben gekeken en naar toe hebben gewerkt. Demiak en galerie Kap Pur werken al enige tijd samen en vanaf het eerste begin hebben we goede reacties gehad op zijn werk en stond ook al vast dat er een solo expositie zou volgen.
Demiak is geboren in 1967 en heeft zowel de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht gevolgd als de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Hij is van oorsprong klassiek schilder maar werkt nu zowel in 2D als in 3D.
Sinds zijn afstuderen in 1992 heeft hij exposities door heel Nederland maar ook in het buitenland en de meest recente was in de Verenigde Staten. Om precies te zijn in Houston waar met name de fotoserie Deepwater Horizon is getoond als ook een aantal van zijn objecten die veelal vernoemd zijn naar orkanen zoals Bonnie en Rita.
De fotoserie is gebaseerd op de gevolgen van de ramp met het olieboorplatform "Deepwater Horizon". Op het eerste gezicht lijken het romantische scenes maar de beelden laten pijnlijk zien dat zelfs een ramp van die omvang ook zijn mooie kanten heeft. De beelden hebben een idyllische aantrekkingskracht, maar het is al vrij snel duidelijk dat er meer aan de hand is. De troosteloze en verlaten hutjes zijn geplaatst in landschappen die aangetast zijn door menselijk handelen. Er spreekt overigens niet direct een verwijt uit, het zijn eerder constateringen.
De bouwsels, zowel in de foto’s als de objecten zelf, staan symbool voor onze behoefte aan veiligheid, het hebben van een dak boven je hoofd. In het werk ontbreekt steevast de mens. Deze afwezigheid geeft u de ruimte om er uw eigen droomwereld van te maken, met alle wonderlijke gebeurtenissen die zich daarin kunnen afspelen.
Tijdens zijn reizen raakte Demiak gegrepen door de wirwar van telefoonkabels en elektriciteitsleidingen die in de meeste landen uit het straatbeeld verdwenen zijn. Dit communicatienetwerk heeft zich vertakt tot in bijna alle uithoeken van de wereld, maar is zo goed als onzichtbaar geworden. De tussen de objecten gespannen draden laten dit netwerk juist weer zien, als een soort ruimtelijke lijntekening.
En uiteraard tonen wij ook de ontwerpen die Demiak heeft gemaakt voor het album van Colin Bender oftewel Kyteman. De muzikant die afgelopen vrijdag zijn tweede album heeft gelanceerd. Ruim 10 jaar geleden zag Kyteman de werken, toen vooral schilderijen, van Demiak en ze hebben hem nooit meer losgelaten. Toen er vervolgens een nieuwe albumhoes moest worden ontworpen, kwamen de schilderijen weer in zijn hoofd terug en werd Demiak gevraagd aan de slag te gaan. Een proces dat intens is gebleken maar zeker heeft geleid tot 5 prachtige werken die u hier kunt bewonderen. Voor deze expositie hebben wij de special edition aangeschaft en kunt u de verschillende ontwerpen bekijken en vergelijken met de oorspronkelijke schilderijen.
donderdag 22 maart 2012
vrijdag 27 januari 2012
vrijdag 16 december 2011
woensdag 30 november 2011
Openingsspeech Elmer de Gruijl
Door Sanne ten Brink
Mijn naam is Sanne ten Brink en ik werk als Senior Conservator bij ING Art Management. Ik vind het een eer om de tentoonstelling Dag in Dag uit van Elmer de Gruijl te mogen openen in Galerie Kap Pur in Tilburg. Toen ING gevraagd werd deze tentoonstelling te openen hebben wij daar niet lang over hoeven nadenken. Het verzamelbeleid van de ING Collectie richt zich namelijk sinds de jaren 70 op Nederlandse hedendaagse figuratieve kunst, met dezelfde intentie als de werken van Elmer de Gruijl die hier vandaag te zien zijn.
We treffen elkaar vandaag in roerige tijden. Een beetje redacteur hoeft momenteel niet ál teveel moeite te doen om de kolommen van zijn krant te vullen. Mag Mauro in Nederland blijven? Fraude bij wetenschappelijk onderzoek, notabene op de universiteit in deze textielstad en Dag in Dag uit staan de kranten vol over de bezuinigingen in de culturele sector. Wij leven in een gekke tijd. Je hoeft geen groot ziener te zijn om te stellen dat - als we onze welvaart tegen deze achtergrond tenminste nog op peil willen houden - we heel wat creativiteit nodig zullen hebben.
En juist daarom is het zo belangrijk dat er tentoonstellingen als deze van Elmer de Gruijl worden georganiseerd.
Binnen de figuratie zijn vorm en inhoud nauw verweven. Het idee achter de geschilderde voorstelling wordt versterkt door de stijl en techniek van het schilderen. De keuze van het geschilderde onderwerp wordt bepaald door de kunstenaar zelf. Het hart van het kunstenaarschap ligt in het combineren van vorm en inhoud, gedachte en taal. Dat geldt voor alle kunstenaars. En juist hier slaagt Elmer zo goed in. Elmer laat via zijn portretten het publiek door zijn ogen naar de wereld kijken. De kijker stapt als het ware in de schoenen van Elmer en beleeft de wereld op zijn manier. De kunstenaar werpt daarbij een kritische blik op de ontwikkelingen in de hedendaagse maatschappij. Voor Elmer lijkt het schilderij een voertuig, hij deelt iets mee aan de kijkers, een mededeling die voor hem van groot belang is. Hij probeert ons de ware natuur van de mens te laten zien, door de figuren in zijn schilderijen op een soms pijnlijk confronterende, maar tegelijk humoristische wijze af te beelden.
Zo zijn we in het werk Tattooatie getuige van een hedendaags tafereel waarbij een behoorlijk gezette dame al bukkend haar lichaam laat versieren door een vrolijke bebrilde tatoeëerder. Ook in het kunstwerk Liefde in Overvecht Noord zijn we getuige van een alledaags tafereel, waarbij twee moslima’s op de schoot van hun vrijwel identieke vriendjes hangen. De toeschouwer vraagt zich af of Elmer de toeschouwer aan het lachen en of aan het huilen wil brengen. Deze gedachte komt bij verschillende werken van de Gruijl naar voren en zorgt voor een spanning die de toeschouwer niet snel loslaat.
Het werk van Elmer overrompelt door de ambachtelijkheid en zijn vakmanschap. Zijn doeken zijn het prachtige succesvolle resultaat van tijdrovende arbeid en concentratie op een inspirerend idee. Als je de figuren op Elmers werk bekijkt zie je een metafoor voor een portret. Elmer lijkt op zoek te zijn naar de identiteit en zet die op het doek. Het achterliggende karakter van de persoon. Wie of wat verschanst zich achter de voorstelling van alledag. Zonder het vakmanschap zou het alle overtuigingskracht missen. In de kunst van Elmer gaan vorm en inhoud onlosmakelijk samen.
Elmer heeft zoals hij zelf zegt een obsessie voor karakters die zich verlaten voelen in de massa. Veel van zijn figuren lijken op het punt te staan de kijker een droevige mededeling te doen. Ze kijken de toeschouwer recht aan, alsof ze de onbeholpenheid van het bestaan willen delen. Het maakt de kijker nieuwsgierig naar wat er zich daadwerkelijk afspeelt in het hoofd van deze figuren.
Het zijn spannende schilderijen en zij benadrukken dat identiteit omgevingsafhankelijk is. Ik ben dan ook reuze benieuwd in welke omgeving, in welk interieur deze werken straks zullen belanden, die omgeving wordt er in ieder geval interessanter door.
ING heeft drie werken van Elmer in haar collectie. Als ik deze werken vergelijk met het nieuwe werk hier op de tentoonstelling zie ik een duidelijke ontwikkeling. Los van het feit dat Elmer technisch weer beter is geworden, hebben zijn personages ook een ontwikkeling doorgemaakt. Ze lijken lichtvoetiger en humoristischer.
Het is zeer bijzonder dat wij hier met zijn allen kunnen staan. Dank aan galerie Kap Pur maar natuurlijk ook aan Elmer. Zonder zijn gedrevenheid, doorzettingsvermogen en creativiteit zou deze tentoonstelling nooit tot stand zijn gekomen.
Mijn naam is Sanne ten Brink en ik werk als Senior Conservator bij ING Art Management. Ik vind het een eer om de tentoonstelling Dag in Dag uit van Elmer de Gruijl te mogen openen in Galerie Kap Pur in Tilburg. Toen ING gevraagd werd deze tentoonstelling te openen hebben wij daar niet lang over hoeven nadenken. Het verzamelbeleid van de ING Collectie richt zich namelijk sinds de jaren 70 op Nederlandse hedendaagse figuratieve kunst, met dezelfde intentie als de werken van Elmer de Gruijl die hier vandaag te zien zijn.We treffen elkaar vandaag in roerige tijden. Een beetje redacteur hoeft momenteel niet ál teveel moeite te doen om de kolommen van zijn krant te vullen. Mag Mauro in Nederland blijven? Fraude bij wetenschappelijk onderzoek, notabene op de universiteit in deze textielstad en Dag in Dag uit staan de kranten vol over de bezuinigingen in de culturele sector. Wij leven in een gekke tijd. Je hoeft geen groot ziener te zijn om te stellen dat - als we onze welvaart tegen deze achtergrond tenminste nog op peil willen houden - we heel wat creativiteit nodig zullen hebben.
En juist daarom is het zo belangrijk dat er tentoonstellingen als deze van Elmer de Gruijl worden georganiseerd.
Binnen de figuratie zijn vorm en inhoud nauw verweven. Het idee achter de geschilderde voorstelling wordt versterkt door de stijl en techniek van het schilderen. De keuze van het geschilderde onderwerp wordt bepaald door de kunstenaar zelf. Het hart van het kunstenaarschap ligt in het combineren van vorm en inhoud, gedachte en taal. Dat geldt voor alle kunstenaars. En juist hier slaagt Elmer zo goed in. Elmer laat via zijn portretten het publiek door zijn ogen naar de wereld kijken. De kijker stapt als het ware in de schoenen van Elmer en beleeft de wereld op zijn manier. De kunstenaar werpt daarbij een kritische blik op de ontwikkelingen in de hedendaagse maatschappij. Voor Elmer lijkt het schilderij een voertuig, hij deelt iets mee aan de kijkers, een mededeling die voor hem van groot belang is. Hij probeert ons de ware natuur van de mens te laten zien, door de figuren in zijn schilderijen op een soms pijnlijk confronterende, maar tegelijk humoristische wijze af te beelden.
Zo zijn we in het werk Tattooatie getuige van een hedendaags tafereel waarbij een behoorlijk gezette dame al bukkend haar lichaam laat versieren door een vrolijke bebrilde tatoeëerder. Ook in het kunstwerk Liefde in Overvecht Noord zijn we getuige van een alledaags tafereel, waarbij twee moslima’s op de schoot van hun vrijwel identieke vriendjes hangen. De toeschouwer vraagt zich af of Elmer de toeschouwer aan het lachen en of aan het huilen wil brengen. Deze gedachte komt bij verschillende werken van de Gruijl naar voren en zorgt voor een spanning die de toeschouwer niet snel loslaat.Het werk van Elmer overrompelt door de ambachtelijkheid en zijn vakmanschap. Zijn doeken zijn het prachtige succesvolle resultaat van tijdrovende arbeid en concentratie op een inspirerend idee. Als je de figuren op Elmers werk bekijkt zie je een metafoor voor een portret. Elmer lijkt op zoek te zijn naar de identiteit en zet die op het doek. Het achterliggende karakter van de persoon. Wie of wat verschanst zich achter de voorstelling van alledag. Zonder het vakmanschap zou het alle overtuigingskracht missen. In de kunst van Elmer gaan vorm en inhoud onlosmakelijk samen.
Elmer heeft zoals hij zelf zegt een obsessie voor karakters die zich verlaten voelen in de massa. Veel van zijn figuren lijken op het punt te staan de kijker een droevige mededeling te doen. Ze kijken de toeschouwer recht aan, alsof ze de onbeholpenheid van het bestaan willen delen. Het maakt de kijker nieuwsgierig naar wat er zich daadwerkelijk afspeelt in het hoofd van deze figuren.
Het zijn spannende schilderijen en zij benadrukken dat identiteit omgevingsafhankelijk is. Ik ben dan ook reuze benieuwd in welke omgeving, in welk interieur deze werken straks zullen belanden, die omgeving wordt er in ieder geval interessanter door.
ING heeft drie werken van Elmer in haar collectie. Als ik deze werken vergelijk met het nieuwe werk hier op de tentoonstelling zie ik een duidelijke ontwikkeling. Los van het feit dat Elmer technisch weer beter is geworden, hebben zijn personages ook een ontwikkeling doorgemaakt. Ze lijken lichtvoetiger en humoristischer.
Het is zeer bijzonder dat wij hier met zijn allen kunnen staan. Dank aan galerie Kap Pur maar natuurlijk ook aan Elmer. Zonder zijn gedrevenheid, doorzettingsvermogen en creativiteit zou deze tentoonstelling nooit tot stand zijn gekomen.
woensdag 31 augustus 2011
Heidi Wulms, Elmer de Gruijl en Ron Amir
Verslag van Ivo Cuppens
Terug van de kunstreis naar Luik en na het maken en versturen van een viertal verslagen van die reis, bezocht ik vanmiddag de Galerie Kap Pur aan de Korvelseweg 151 in Tilburg. Heel bijzonder werk trof ik daar aan van de boven vermeldde schilders. Ofschoon de expositie nog maar t/m vier september te zien is (Wo 11-18, Do 11-20, Vrij 11-18, Za 13-17 en laatste zo vd mnd 13-17 uur) wil ik er toch nog verslag van doen omdat de werken mij zeer aanspraken. Vooral het werk van Heidi Wulms maakte indruk.
Heidi Wulms, Me and my gun III, olieverf op doek 133 x 160 cm, 2010
Dit grote werk pakt je meteen, dat komt vooral door de ogen van de vrouw die je recht aankijken en de aandacht van de toeschouwer vasthouden. Je ziet hoe hyperrealistisch de starende ogen geschilderd zijn en hoe scherp de spieren en botten van het lijf en het nonchalant naar beneden gegleden schouderbandje weergegeven zijn.
Opvallend is het contrast van het strenge, strakke gelaat met de decoratieve achtergrond, waarbij nog net een stukje van een nogal huiselijke, romantische schemerlamp te zien is.
De vrouw stelt je voor een raadsel. Uit het gesprek dat ik met de op de expositie aanwezige kunstenares had, bleek dat zij de interpretatie van het schilderij aan de toeschouwer overlaat. Ook de titel biedt als zodanig weinig houvast. Overpeinst deze vrouw hoe zich los te maken uit de geordende huiselijke omstandigheden ? De ernstige en strakke gezichtsuitdrukking spreekt voor een dergelijke problematiek. Een van de kenmerken van kunst is, dat zij vragen en verhalen uitlokt en dat is hier zeker het geval.
Van Wulms zijn nog twee grote portretten aanwezig die getuigen van haar geheel eigen stijl waarbij vooral de weergave van de ogen heel bijzonder is. In het ene portret zijn de ogen bijna dicht geknepen, het andere portret toont de zachte maar ook tegelijk wat verwarde ogen van een bejaarde vrouw
Ook de werken van Ron Amir en Elmer de Gruijl getuigen van een volstrekt eigen stijl.
Elmer de Gruijl, De bungalow, acryl op linnen, 185 x 145 cm, 2010.
De toelichting bij de expositie vermeldt dat Elmer de Gruijl gefascineerd wordt door personages die zich verlaten voelen in de massa. De massa is op dit schilderij niet te zien, in tegendeel het stel zit er verlaten en buitengesloten bij.
Dit werk doet mij sterk denken aan het schilderij dat Otto Dix schilderde in 1921 en waar hij zijn verarmde ouders weergeeft tijdens de crisisjaren, ook zij kijken, gezeten naast elkaar, vreugdeloos en uitzichtloos voor zich uit. Dit schilderij van de Gruijl kleurt even grauw en roept daardoor een sfeer op van verval, eenzaamheid en verloedering.
De titel De bungalow roept vraagtekens op. Achter een vergrijsde muur zijn wel de daken van saaie, eenvormige rijtjeshuizen (van de massa ?) te zien maar een bungalow is nergens te bespeuren. Was het stel eerder de trotse bezitter van een bungalow en zijn ze met bankstel en al buitengezet ?
De auto voor de garagedeur op de achtergrond lijkt op een soort verlopen Wartburg uit de Oost-Duitse tijd en past bij het droeve beeld. De vrouw zit er berustend bij, terwijl de man met zijn grote bril nog steeds de status van een intellectueel uitstraalt. Dat wijst erop dat er eerder betere tijden waren voor het stel.
Als kunst, zoals hier, getuigt van een bepaalde tijdgeest geeft dat een extra dimensie aan het kunstwerk. We herkennen de armoede, het isolement en de uitzichtloosheid en worden er door aangesproken.
Ivo Cuppens, Gilze, 28 augustus 2011.
Terug van de kunstreis naar Luik en na het maken en versturen van een viertal verslagen van die reis, bezocht ik vanmiddag de Galerie Kap Pur aan de Korvelseweg 151 in Tilburg. Heel bijzonder werk trof ik daar aan van de boven vermeldde schilders. Ofschoon de expositie nog maar t/m vier september te zien is (Wo 11-18, Do 11-20, Vrij 11-18, Za 13-17 en laatste zo vd mnd 13-17 uur) wil ik er toch nog verslag van doen omdat de werken mij zeer aanspraken. Vooral het werk van Heidi Wulms maakte indruk.
Heidi Wulms, Me and my gun III, olieverf op doek 133 x 160 cm, 2010
Dit grote werk pakt je meteen, dat komt vooral door de ogen van de vrouw die je recht aankijken en de aandacht van de toeschouwer vasthouden. Je ziet hoe hyperrealistisch de starende ogen geschilderd zijn en hoe scherp de spieren en botten van het lijf en het nonchalant naar beneden gegleden schouderbandje weergegeven zijn.
Opvallend is het contrast van het strenge, strakke gelaat met de decoratieve achtergrond, waarbij nog net een stukje van een nogal huiselijke, romantische schemerlamp te zien is.
De vrouw stelt je voor een raadsel. Uit het gesprek dat ik met de op de expositie aanwezige kunstenares had, bleek dat zij de interpretatie van het schilderij aan de toeschouwer overlaat. Ook de titel biedt als zodanig weinig houvast. Overpeinst deze vrouw hoe zich los te maken uit de geordende huiselijke omstandigheden ? De ernstige en strakke gezichtsuitdrukking spreekt voor een dergelijke problematiek. Een van de kenmerken van kunst is, dat zij vragen en verhalen uitlokt en dat is hier zeker het geval.
Van Wulms zijn nog twee grote portretten aanwezig die getuigen van haar geheel eigen stijl waarbij vooral de weergave van de ogen heel bijzonder is. In het ene portret zijn de ogen bijna dicht geknepen, het andere portret toont de zachte maar ook tegelijk wat verwarde ogen van een bejaarde vrouw
Ook de werken van Ron Amir en Elmer de Gruijl getuigen van een volstrekt eigen stijl.
Elmer de Gruijl, De bungalow, acryl op linnen, 185 x 145 cm, 2010.
De toelichting bij de expositie vermeldt dat Elmer de Gruijl gefascineerd wordt door personages die zich verlaten voelen in de massa. De massa is op dit schilderij niet te zien, in tegendeel het stel zit er verlaten en buitengesloten bij.
Dit werk doet mij sterk denken aan het schilderij dat Otto Dix schilderde in 1921 en waar hij zijn verarmde ouders weergeeft tijdens de crisisjaren, ook zij kijken, gezeten naast elkaar, vreugdeloos en uitzichtloos voor zich uit. Dit schilderij van de Gruijl kleurt even grauw en roept daardoor een sfeer op van verval, eenzaamheid en verloedering.
De titel De bungalow roept vraagtekens op. Achter een vergrijsde muur zijn wel de daken van saaie, eenvormige rijtjeshuizen (van de massa ?) te zien maar een bungalow is nergens te bespeuren. Was het stel eerder de trotse bezitter van een bungalow en zijn ze met bankstel en al buitengezet ?
De auto voor de garagedeur op de achtergrond lijkt op een soort verlopen Wartburg uit de Oost-Duitse tijd en past bij het droeve beeld. De vrouw zit er berustend bij, terwijl de man met zijn grote bril nog steeds de status van een intellectueel uitstraalt. Dat wijst erop dat er eerder betere tijden waren voor het stel.
Als kunst, zoals hier, getuigt van een bepaalde tijdgeest geeft dat een extra dimensie aan het kunstwerk. We herkennen de armoede, het isolement en de uitzichtloosheid en worden er door aangesproken.
Ivo Cuppens, Gilze, 28 augustus 2011.
Abonneren op:
Posts (Atom)
